O piwie

« poprzedni  |  powrót do listy  | 

Wizyta w Szczyrzycu

26.08.2003

Z wizytą w browarze klasztornym w Opactwie Cystersów w Szczyrzycu .Na starej trasie z Polski do Węgier, w 1623 r., w dolinie rzeki Stradomki będącej dopływem Raby, w miejscowości Szczyrzyc, powstało jedyne w Polsce Opactwo Cystersów posiadające istniejące do dnia dzisiejszego braksatorium (browar klasztorny ).
Nie jest pewną data powstania pierwszego browaru, jednak zachował się dokument
z kwietnia 1628 r., w którym zleca się mistrzowi mularskiemu dokonanie remontu uszkodzonych budynków i w tym właśnie dokumencie padają pierwsze wzmianki o browarze .
Cerewizja , bo taką nazwę nosił napój wyrabiany z ziarna palonego, cykorii i chmielu, służyła zakonnikom , których motto brzmi ,,ora et labora” ( módl się i pracuj ), za dzisiejszą herbatę lub kawę. Było to niskoprocentowe piwo słodowe wyrabiane według starożytnych receptur.
W okresie międzywojennym browar dzierżawili kolejno Marian Szubert i Eugieniusz Czerny – ÄŚyrny ( 1925-1945 ). Po tym ostatnim zachowało się jeszcze wiele pamiątek
( kufle zamykane specjalnym zarejestrowanym patentem, butle wyposażone w miniaturowe ,,pipy” i liczna kolekcja etykiet).
Po wojnie w 1951 r. browar upaństwowiono i warzono w nim piwo do 1 października 1997 r.
Od momentu wznowienia produkcji piwa z licznych okolicznych wiosek i miasteczek furmankami i wozami zjeżdżano się po znakomity Szczyrzycki trunek. Na wysokie walory tego szlachetnego napoju ogromny wpływ miała doskonała woda doprowadzana specjalnym, drewnianym rurociągiem ( rurmusem ) z własnego ujęcia położonego w pobliżu opactwa. Bywały dni, że brakowało wody na potrzeby zakonu, co zmusiło zarządzających browarem na podłączenie oddzielnego przyłącza wodociągowego, by móc sprostać zapotrzebowaniu.
W latach 1963-1968 wybudowano nowy budynek zawierający słodownię i suszarnię oraz zmodernizowano system chłodzenia . Z dniem 1 czerwca 1993 browar zwrócono opactwu. Wydajność jego wynosiła wówczas 18 tyś. hl rocznie.
Browar zakończył warzenie piwa 1 października 1997 r.
Historia warzenia piwa w Europie nie jest określona jakąś konkretną datą, istnieją jednak dokumenty świadczące o warzeniu napoju alkoholowego na bazie czegoś podobnego do słodu, przy użyciu urządzeń, na terenie obecnej Szwajcarii w opactwie Saint Gall w IX wieku.
Obecnie na terenie Europy istnieje wiele browarów przyklasztornych, głównie na terenie Belgii, Niemiec, Francji i Anglii.
Wyróżniamy trzy podstawowe typy piwa klasztornego: trappist ale, abbaye ale
i klosterbier. Podział ten uwzględnia trzy składniki mające zasadniczy wpływ na walory smakowe piwa są nimi: rodzaj fermentacji , pochodzenie procedury
i kto zajmuje się jego warzeniem. Choć nie wszystkie składniki biorą udział przy powstaniu tego jednego z największych wynalazków, to smaki poszczególnych typów wcale nie są z tego powodu zubożałe.
Tylko w pięciu zakonach w Belgii ( Chimay, Orval, Rochefort,Westmalle i Westvletern )
i jednym w Holandii (Schaapskooi ) cystersi niemi ( trapiści ) warzą osobiście, zachowując starą technologię ( górną fermentację ) i stare przechowywane od wieków receptury, najszlachetniejsze gatunki piwa leżakujące do kilkunastu miesięcy przy stałej temperaturze.

Bractwo Piwne