Düsseldorf stolicą Altbiera
Dla niejednego piwosza różnica pomiędzy Bitterem i Altbierem z grupy Real Ale, rodem z wysp brytyjskich, niknie.
Dla porównania parametrów przedstawiam tabelę:
Bitter Alt
Ekstrakt (º Plato)...........................................8-11..............................11-13
Ekstrakt pozorny (º Plato).............................1,5-3..............................2-3,5
Zawartość alkoholu (%wag/obj)....................2,4-4,0/3-5...............3,6-4/4,3-5
Wytrawność (EBC)...........................................20-35.............................25-48
Barwa (EBC)..................................................16-24.......................................2-38
Zmętnienie......................................możliwe w niskich temp..........całkowity brak
Rodzaj fermentacji..........................górna......................................................górna
Charakter:
Bitter - piwo nieznacznie nasycone CO2, o mocniejszym owocowo-estrowym aromacie. Nieznacznej, do średniej słodowości. Dopuszczalne jest niska zawartość diacetylu. Mocna do pozostającej chmielowa goryczka.
Alt - piwo o słodowym aromacie i nieznacznej do wysokiej goryczce. Dopuszcza się użycie słodów pszenicznych, co może skutkować nutą kwaskowości. W charakterze czyste, ze świeżym, pełnym aromatem i wytrawnym zakończeniem. Nieznacznym do średniego owocowym aromacie i subtelnymi nutami karmelu. Całkowicie pozbawione diacetylu.
Zestawienie to pokazuje jak różnią się te dwa rodzaje piwa. Mimo to dla niejednego wielbiciela piwa, różnice te się niemal zacierają.
Istotną różnicą, wpływającą na zróżnicowane odczucia smakowe, jest użycie przez Niemców jednokomórkowych kultur drożdży i kilkutygodniowego leżakowania w niskich temperaturach. W efekcie piwo zachowuje czysty - choć złożony charakter, jednak - jak twierdzą wielbiciele Real Ale, traci osobowość i indywidualność. W specjalności z Düsseldorfu efekt wytrawności bardzo często potęguje goryczka pochodząca od słodów palonych. Jednocześnie brak jest kwasowości typowej dla klasycznego wyspiarskiego ale.
Słodowość i subtelne nuty karmelu to kolejne elementy różnicujące Altbiera i Bittera.
Dla miejscowych piwowarów Alt jest tak mocno związany z Düsseldorfem, że piwa warzone poza tym miastem nie są zaliczane do tej grupy. Wyodrębniła się zatem grupa zwana Düsseldorfer Altbier. Idąc tym śladem w mamy 5 takich browarów, z których jeden warzy już poza Düsseldorfem .
Zum Uerige (1862) (,,Pod Dziwakiem”) to chyba najbardziej oblegana piwiarnia i browar
(20 tys. hl) na Starym Mieście i chyba w całym Dusseldorfie. Jej wnętrze stanowi kilka małych i większych pomieszczeń połączonych ze sobą w niezwykle dziwaczny sposób. Na zewnątrz przy piwiarni, jak i po drugiej stronie ulicy, przy wysokich i wąskich stołach, w godzinach popołudniowych trudno o wolne miejsce. Późną jesienią dogrzewa się to miejsce promiennikami.
Hausbrauerei (Browar Domowy), bo tak brzmi jego pełna nazwa, w swojej ofercie posiada dwa rodzaje piwa: Ueriges Alt (4,5% alk. obj.) i Ueriges Weizen (4,5% alk. obj.) delikatne o pięknym kwiatowym zapachu. Sezonowo/okresowo serwowane są dodatkowo dwa inne rodzaje: Ueriges Sticke (6,5% alk. obj.) i Ueriges Doppel Sticke (8,5% alk. obj.). To pierwsze dostępne w każdy trzeci wtorek stycznia i października. Oba są Altbierami z dodatkiem palonego słodu, dochmielane w kadziach. Wszystkie Alty cechuje silna, długo pozostająca goryczka i nuta karmelowego aromatu. Weizen cechuje kwiatowy zapach i nieco słabsze nasycenie CO2.
Kuchnia pozornie nie należy do zbyt wykwintnych. Dominują w niej, rzec by można, dania barowe, salceson, kaszanka i pasztetowa, jednak sposób ich przyrządzenia i podania zasługuje na uwagę i pochwałę.
Zum Schlüssel (1850) (,,Pod Kluczem”) browar (17 tys. hl) i piwiarnia mieszczą się przy Bolkerstraße 41-47 (również na Starym Mieście). Serwuje się tu tylko jeden gatunek piwa – Original Schlüssel Alt (5% alk. obj.). Piwiarnia powstała w 1936 roku na cześć wielkiego poety epoki romantyzmu, pochodzenia żydowskiego – Heinricha Heinego, który urodził się przy tej właśnie ulicy. W głównej sali, pośrodku znaczny bar, wokół którego ustawiono liczne stoły z krzesłami, co stwarza niezwykle biesiadny charakter gospody. W późnych godzinach trudno znaleźć wolne miejsce mimo zwartego ustawienia miejsc siedzących.
Piwo w charakterze chyba najmniej słodowe ze wszystkich Düsseldorfer Altbier.
Im Füchschen (1848) (,,Pod Liskiem”) zarówno browar (15 tys. hl) i piwiarnia mieszczą się przy Retinger Straße 28 (również na Starym Mieście). Logo browaru przedstawia sprytnego liska owiniętego wokół stojącego kufla wypełnionego po brzegi piwem z pianą. Podstawowym piwem jest Füchschen Alt (4,5%) o słodowym aromacie zakończone goryczką chmielową. Dopełnieniem jest Silberfüchschen Weizen (5,2%) o bananowym aromacie z nutami goździka.
W okresie świąt Bożego Narodzenia pojawia się Füchschen Wehnachtsbier (5,2%).
Piwo z tego browaru serwowane jest w blisko 30 piwiarniach.
Fredinand Schumacher (1838) Ten największy browar (40 tys. hl) w Düsseldorfie położony jest w centrum miasta przy Oststraße 123. Podstawowym piwem jest Schumacher Alt (4,6%).
To najdelikatniejszy Düsseldorfer Altbier z delikatną choć pozostającą goryczką.
Dopełnienie oferty stanowi Schumacher Jung (2,9%) niezwykle delikatne piwo z aromatem chmielu i nutami karmelu. Okresowo, w każdy trzeci czwartek marca, września i grudnia, sprzedawane jest piwo Schumacher Latzenbier (5,5%), w przypadku tego browaru można go spokojnie nazwać strong Alt.
Frankenheim (1873) Browar ten założył Heinrich Frankenheim w Düsseldorfie. Piwo to jest łatwo rozpoznawalne dzięki widniejącemu sokołowi-logo browaru. Od samego początku działaniom w browarze przyświecała znana już sentencja: „nic nie jest tak dobre, by nie można było by tego jeszcze poprawić”. W krótkim czasie zaowocowało to zwiększoną sprzedażą. Wzrost zapotrzebowania z kolei skłonił właścicieli do wybudowania zupełnie nowego browaru. Obecnie produkcja tego piwa została przeniesiona do wybudowanego w 1991 roku, nowego browaru w Neuss-Hozheim. Wydajność jego wynosi obecnie 500 tys. hl. Mimo zmiany lokalizacji Frankenheim Alt nadal jest postrzegany przez lokalnych piwoszy jako Düsseldorfer Altbier.
W rzeczywistości słowo "alt” oznacza stary/stare, w efekcie czego pozostałe browary stosowanie tego pojęcia tłumaczą użyciem starej-górnej fermentacji. Zachowują one zarówno skład surowcowy jak i pozostałe zasady związane z procesem warzenia piwa, a tym samym brawo do używania nazwy Alt.
Altbiery nie uznawane jako Düsseldorfer Altbier:
Diebels (Issum), Gatz Altbier, Hannen Alt i Ettinger Alt (wszystkie z Mönchengladbach), Pinkus Original Alt (Münster), Rhenania Alt (Eichener) a nawet Schlösser i Hansa Alt z Dortmundu, stolicy stylu Dortmunder Export.
Kończąc opis Alta z Dusseldorfu warto jeszcze wspomnieć o najmniejszym browarze w tym mieście. Johann Albrecht (1992) jest klasycznym browarem restauracyjnym mieszczącym się przy Niederkasseler Straße 104. Jego wydajność to zaledwie 1 tys. hl. Mimo to w swojej ofercie posiada aż trzy rodzaje piwa oraz trzy sezonowe. Szkoda tylko, że nie posiada on Alta.
Piwu cześć!
Marek Suliga